Van 2008 tot 2009 organiseerde de gemeente Groningen de manifestatie Intense Laagbouw, een praktijkonderzoek naar ‘woningbouw in hoge dichtheden’, zoals de ondertitel luidde. Daar waar voorganger De Intense Stad gericht was op de mogelijkheden van een hoge bebouwingsdichtheid, meervoudig ruimtegebruik en functiemenging, daar bestudeerde Intense Laagbouw de potentie van dichtbebouwde grond-gebonden woningbouw in bestaand stedelijk gebied. Is het mogelijk om eengezinswoningen samen te voegen tot compacte stedelijke buurten met een hoge dichtheid, zodat de stad voldoende bevolkingsmassa houdt en voorzieningen op buurt- en wijkniveau op niveau kunnen blijven?

Aan de basis van de manifestatie lag een uitvoerig onderzoek naar verschillende typen uiteenlopend geschakelde compacte laagbouw: van de dichtbebouwde zeventiende-eeuwse stadsuitbreidingen, de vroege collectief aangelegde arbeiderswoningen tot de recent gerealiseerde, compacte stadswijken die als gevolg van de heropleving van de stad weer in trek zijn. Onder leiding van Dick van Gameren, aangetrokken als aanjager en inspirator van de manifestatie, realiseerde de gemeente samen met Paul Kuitenbrouwer van de TU Delft het inspiratieboek Intense Laagbouw – Verkenning van een typologie: een reader met essays, historische referenties en een uitgebreide catalogus van compact geschakelde laagbouw.

Het inspiratieboek vormde de aftrap van de manifestatie en fungeerde als open uitnodiging aan ontwerpers, corporaties, ontwikkelaars en vastgoedeigenaars om gebaseerd op de opgave en het onderzoek initiatieven voor daadwerkelijk te ontwikkelen locaties te ontplooien. Om een zo breed mogelijk spectrum van kennis en expertise aan te wenden, werden opdrachtgevers daarbij gestimuleerd om zowel lokale architecten, jong Nederlands talent als internationaal opkomende ontwerpers te betrekken.

Met Dick van Gameren als criticaster werd een overweldigende hoeveelheid plannen en ideeën bijeen gebracht, van eigen ontwerpers-initiatieven, concrete corporatie-opdrachten, meervoudige opdrachten en prijsvragen van ontwikkelaars, tot studieuze verkenningen op verzoek van de gemeente. De tentoonstelling verzamelde meer dan 60 maquettes van 52 ontwerpen voor 30 locaties, met bijdragen van onder andere Architekturbüro Schwalm-Theiss & Bresich (AT), Jarmund/Vigsnæs Arkitekter (NO), pool Architektur (AT), JDS Architects (DK, BE), Cino Zucchi (IT), blauraum (DE) en Huggen Berger Fries (CH). Dat Intense Laagbouw dankzij de crisis onvoldoende gerealiseerde projecten opleverde, mocht niet verhinderen dat de campagne landelijk aandacht kreeg en de tentoonstelling uiteindelijk werd verhuisd naar de hal van het Ministerie van VROM, nog voor de pijnlijk gênante afbraak van dit boegbeeld van de Nederlandse ruimtelijke ordening.

De resultaten en verworvenheden van de manifestatie zijn samengevoegd in de publicatie Intense Laagbouw – Woningbouw in hoge dichtheden (GRAS Uitgevers). In het boek zijn het vooronderzoek, de typen-catalogus en de ontwerpen zoals gepresenteerd op de tentoonstelling, naast artikelen over de opgave, een inhoudelijke verkenning van Dick van Gameren, een uitleg over het hoe, wat en waarom van dichtheid en een beschouwing van de oogst.